Küresel Ekonomide Şeker Piyasasında Düşüş

Bunun nedeni, Hindistan ve Tayland’daki yüksek üretimin uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşle birleşmesiyle Şeker Fiyat Endeksi’nin yüzde 4,7 oranında düşmesidir. Dünya genelinde merkez bankalarının faiz artırımlarını sonlandırması da fiyatlardaki düşüşte etkili oldu.

Uzmanlar, şeker fiyatlarının bir süredir aşırı üretim beklentileri nedeniyle baskı altında olduğunu iddia etti ve küresel büyümenin ve Çin ekonomisindeki yavaşlamanın da fiyatlardaki düşüşte etkili olduğunu ekledi.

Küresel gıda fiyatları Ağustos ayında yıllık bazda yüzde 1,1 gerilemesine rağmen, Türkiye’de enflasyon yavaşlamayla yüzde 44,4 olarak kaydedildi. FAO, bitkisel yağ ve süt ürünlerine olan talebin artmasının şeker, et ve tahıl ürünlerine olan zayıflayan talebi karşılamaya yetmemesi nedeniyle Küresel Gıda Fiyat Endeksi’nin Ağustos ayında marjinal bir düşüş kaydettiğini söyledi.

PETROLDE DÜŞÜŞ

Tahıl Fiyat Endeksi, başlıca ihracatçı ülkelerde, özellikle ABD ve Arjantin’de iyi hasat beklentileri nedeniyle Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 0,5 düştü. Şeker Fiyat Endeksi, Hindistan ve Tayland’daki yüksek üretim ve küresel petrol fiyatlarındaki düşüşün ardından yüzde 4,7 düştü. Uzmanlara göre, dünyadaki enflasyon eğilimindeki düşüşün güçlü nedenlerinden biri, merkez bankalarının faiz oranlarını artırmayı bırakmış gibi görünmesi ve bunun dünya gıda fiyatlarına yansıması.

Döviz yükselişi

Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı ekonomist Zafer Ergezen, küresel enflasyonun düşmeye başladığını ve bunun en önemli nedeninin sona eren faiz artışlarıyla ilgili olduğunu belirtti. Dolayısıyla enflasyon düşmeye başladı. Bu yavaşlamanın etkisini dünyada görüyoruz. Türkiye’de gıda fiyatlarında artış olduğunu söyleyebiliriz. Ancak enflasyon da zirve fiyatlarından düşmeye başladı. Gıda fiyat artışlarını tek başına buna bağlayamayız. Son dönemde dövizdeki artış hem emtia hem de gıda fiyatlarını etkiledi. Bunun nedeni, temel hammaddelerin uluslararası piyasada dolara göre değerlenmesidir. Dövizdeki artışla birlikte, dünyada düşüş olsa bile Türkiye’de fiyatlar yükseliyor.

ÜRETİM FAZLASI

Ergezen, şekerde üretim fazlası beklentisinin bir süredir var olduğunu ve bunun fiyatlara baskı yaptığını söyledi. Fiyatların küresel büyümeden ve Çin ekonomisindeki yavaşlamadan da etkilendiğini belirten Ergezen, “Petrol fiyatlarının düştüğü dönemde üreticiler şeker üretimini artırdı. Ancak bu durum da fiyatlara baskı yaptı. Geçtiğimiz dönemde fiyatlar çok değişti. Bu nedenle piyasada iflas eden veya büyük kayıplar yaşayan şirketler gördük.” dedi.

BREZİLYA BİRİNCİ SIRADA

Brezilya’nın şeker piyasasında şeker borsasını tek başına belirleyen ülke konumuna geldiğini vurgulayan Ergezen, şu bilgileri verdi: “Brezilya, özellikle ihracat açısından dünyanın bir numaralı üreticisi. Brezilya’dan sonra Hindistan geliyor. Şeker üreticileri için iki seçenek var. Brezilya’da şeker üretimi şeker kamışından yapılıyor. Petrol fiyatlarına oldukça duyarlı. Şeker kamışı, etanol veya şeker üretiminde kullanılabilir. Petrol fiyatı yüksek olduğunda üreticiler etanol üretecektir. Bu durumda şeker arzı azalır. Petrol fiyatları düştüğünde şekere yönelirler. Brezilya bu konuda da en büyüklerden biridir. Amazon ormanlarına eklenen elverişli hava koşulları, şeker kamışı üretimi için oldukça uygun bir ortam yaratarak Brezilya’nın pazarda büyük bir hakimiyet elde etmesini sağlar.

45 MİLYON TON ÜRETİM

Zafer Ergezen, Brezilya’nın tek başına küresel şekerin yüzde 25’ini ürettiğini belirterek, “Brezilya’nın Şeker pazarında çok önemli olan şey, üretimi kadar ihracatının da yüksek olmasıdır. Brezilya yılda 45 milyon ton şeker üretiyor ve bunun 35 milyon tonunu ihraç ediyor. Aslında Brezilya, yüksek miktarda ihracatıyla dünya pazarında şekerin fiyatını belirleyen ülkelerden biri. Dolayısıyla Brezilya’daki üretim ve ihracat miktarı fiyatı etkiliyor.

YÜZDE 80 ŞEKER KAMISI

Kalite açısından aralarında bir fark olmadığı söyleniyor. Ancak şeker kamışı, şeker pancarına göre daha düşük maliyetle üretiliyor ve verimi yüksek olduğu için daha çok tercih ediliyor. Türkiye, Avrupa Birliği, Rusya ve Ukrayna gibi ülkeler pancar şekeri üretirken, ABD, Japonya ve Çin hem pancar hem de kamış şekeri üretirken, Brezilya, Hindistan, Meksika, Pakistan, Tayland ve Avustralya ise kamış şekeri üreten ülkeler.

Kaynak = İstanbul Ticaret Odası