Ekonomiden Haberler

Dünyanın en büyük 9 petrol şirketinin birleşik net geliri, geçen yılın aynı dönemine kıyasla ilk yarıda yüzde 10 düşerek yaklaşık 129,80 milyar dolara geriledi.

Amerikan ExxonMobil ve Chevron, Hollandalı Royal Dutch Shell, İngiliz bp, Fransız TotalEnergies, İtalyan Eni, Rus Rosneft, Norveçli Equinor ve Suudi Arabistan’ın ulusal petrol şirketi Saudi Aramco olmak üzere 9 petrol şirketinin ilk yarıdaki birleşik net geliri, 2023’e kıyasla yaklaşık yüzde 10 düştü.

İncelenen dönemde, Saudi Aramco 56,30 milyar dolar, ExxonMobil 17,46 milyar dolar, Shell 14,02 milyar dolar, bp 5,47 milyar dolar, Chevron 9,93 milyar dolar, Eni 2,06 milyar dolar, Equinor 4,54 milyar dolar ve TotalEnergies 9,50 milyar dolar kar elde ettiğini duyurdu.

Bunlar, geçen yılın Ocak-Haziran dönemine kıyasla Saudi Aramco için %9,1, ExxonMobil için %9,6, Shell için %4,7, bp için %27,5, Chevron için %21,1, Eni için %30,4, Equinor için %33,1 ve TotalEnergies için %1,4 daha düşüktü.

Aramco geçen yıldan 61,96 milyar dolar, ExxonMobil 19,31 milyar dolar, Shell 14,71 milyar dolar, bp 7,55 milyar dolar, Chevron 12,58 milyar dolar, Eni 2,96 milyar dolar, Equinor 6,79 milyar dolar ve TotalEnergies 9,64 milyar dolar kazandı.

Bu dönemde Rusya’nın en büyük petrol şirketi Rosneft kazançlarını en çok artıran şirket oldu. Geliri, bu yılın ilk yarısında bir önceki yılın aynı dönemine göre %30,2 artarak 10,52 milyar dolara çıktı. Rosneft’in geçen yılın ilk 6 ayındaki kârı 8,08 milyar dolar olarak belirlendi. Bu hesaplamaya göre, 2023’ün ilk yarısında yaklaşık 143,58 milyar dolar net gelir elde eden şirketler, bu yılın aynı döneminde ortalama 129,80 milyar dolar net gelir elde etti.

6.000 GEMİDEN 600’Ü RUS PETROLÜNÜ TAŞIYOR

Bu bağlamda, Viyana Enerji Araştırma Enstitüsü Başkanı Fereydoun Barkeshli şunları söyledi: “Ülkedeki savaş durumu ve yaptırımlar, Rus petrol devi Rosneft’in bu dönemde kârını en çok artıran şirket olması için koşulları yarattı.”

Rusya’nın petrol ve doğal gaz pazarındaki payı konusunda çok hassas olduğunu açıkladı. Şöyle dedi: “Aslında, OPEC+ ittifakına katılmadan önce bile pazar payını koruma politikası izlediğini fark ettim. Yani, Rusya sadece bu payı korumakla kalmadı, aynı zamanda Asya pazarına, özellikle Hindistan’a ihracatını artırdı.”

Öte yandan, Barkeshli’ye göre, Rosneft’in çok büyük bir yerel pazarı var. “Şirketin yerel pazardaki payı bir zamanlar yüzde 32 kadar yüksekti, bu da Rosneft’in Rusya iç pazarında ülkenin en güçlü oyuncularından biri olmaya devam ettiğini söylemenin bir başka yolu,” dedi.

Barkeshli, bazı petrol analistlerinin Rusya’ya uygulanan yaptırımların göz ardı edilebilir olduğuna inandığını, ABD’nin ise Rusya’nın petrol ve doğal gaz üretiminden para kazanmasını istemediğini ancak başkanlık seçimlerinden aylar sonra petrol fiyatlarının fırlamasını da istemediğini söyledi.

Rusya’nın yaptırımlardan kaçınmak için İran’ın uzmanlığından yararlandığını açıklayan Barkeshli’ye göre, bazı istatistikler uluslararası sularda hareket eden yaklaşık 6.000 gemiden yaklaşık 600’ünün Rus petrolü taşıdığını gösteriyordu.

Barkeshli, Rusya Merkez Bankası’nın 2022’de yayınladığı bir raporda Moskova’nın savaştan sonra ortaya çıkan yaptırımları ve mali kısıtlamaları öngördüğünü söyledi ve şöyle devam etti: “Bu, Rusya’nın petrol ve gaz gelirlerine güvendiğini gösteriyor. Ancak ABD yaptırımlarını yıllar içinde inceledikten sonra, yaptırımların zamanla Rusya’nın petrol ve gaz üretimini ve ihracatını kesinlikle yavaşlatacağını düşünüyorum.”

OPEC+ Üretim Kesintilerinin Daha Fazla Fiyat Düşüşünü Önlemek İçin Uzatılması

Norveç merkezli bağımsız bir araştırma kuruluşu olan Rystad Energy’de petrol uzmanı olan Rohan Goindi, bu yıl petrol fiyatlarındaki yumuşamanın yalnızca piyasanın zayıf arz tarafı ve OPEC ile OPEC dışı ülkelerin önemli yeni üretim artışlarından kaçınması nedeniyle gerçekleştiğini söyledi.

OPEC dışı arzın yılın ikinci yarısında, özellikle Kanada’nın katkısıyla, hala artmasının beklendiğini ekledi.

Dünya ham petrol ve kondensat arzının bu yılın ikinci yarısında ilk yarıya göre günde 450.000 varil artacağını, aynı dönemde rafineri işleme hacminin ise yaklaşık 1,8 mbd artacağının beklendiğini söyledi.

Goindi, fiyat düşüşünün küresel ekonomik sıkıntılar sonucu zayıflayan talepten kaynaklandığını ve “Çin ve ABD’den gelen olumsuz ekonomik verilerin zayıf talebe katkıda bulunduğunu” sözlerine ekledi. Bloomberg’e, “Çin’in ham petrol ithalatı yıllık bazda düştü ve ülkenin yüksek ham petrol stokları talebin zayıf kaldığını gösteriyor.” dedi.

Ancak OPEC+ grubunun üretim kesintilerini gelecekte uzatma kararının fiyatların daha fazla gerilemesini önleyeceğini belirten Goindi, şöyle konuştu: “Irak ve Kazakistan gibi bazı üyelerin aşırı üretimi küresel ham petrol arz dengesini bozdu. kesintilerin üretimde dengeye gelmesi beklenirken, OPEC+’ın yurt dışı üretimin artmasıyla etkilerini hafifletmesi bekleniyor. Petrol piyasasında yaz döneminin sorunsuz geçmesinin ardından talebin Kasım ve Aralık aylarında kademeli olarak mevcut seviyelerden toparlanması bekleniyor. Yıl sonuna doğru petrol piyasasında arz-talep dengesinin daralması bekleniyor.